تأثیر پساب تصفیه شده بر خصوصیات هیدرولیکی انواع قطره چکان ها در سیستم آبیاری قطره ای

بحران آب یکی از مسایل اساسی مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران است. این وضعیت در سال های اخیر به دلیل وقوع پدیده خشک سالی حادتر شده است. بنابراین استفاده از آب های نامتعارف، در جایی که آب با کیفیت مناسب در دسترس نیست، رو به فزونی است. یکی از این منابع، پساب شهری است ولی استفاده از آن نیاز به مدیریت خاصی دارد که ضمن بهره گیری مطلوب از آن مخاطرات زیست محیطی و بهداشتی را به دنبال نداشته باشد. استفاده از پساب در آبیاری قطره ای علاوه بر حل مشکل کمبود آب به طور هم زمان مسئله آلودگی محیط زیست و دفع فاضلاب را نیز مرتفع می نماید. ولی اصلی ترین مشکل در آبیاری قطره ای گرفتگی قطره چکان هاست که به هنگام استفاده از پساب تشدید می شود. برای ارزیابی و مقایـسه انواع قطره چکان های متداول مورد استفاده در سیـستم های آبیاری قطره ای خصوصیات هیدرولیکی چهار نوع قطره چـکان طولانی مسـیر داخل خـطی (اصفهان قطره)، میکروفلاپر، توربوپلاس و یوروکی که همگی دبی 4 لیتر در ساعت داشتند استفاده شد. هر سیستم دارای یک لوله نیمه اصلی و یک لوله فرعی از جنس پلی اتیلن به قطرهای 32 و16 میلی متر بود. هر سیستم شامل سه زیر سیستم و هر زیر سیستم دارای چهار لوله فرعی بود که روی هر لوله فرعی تعداد 16 عدد از هر کدام از قطره چکان های مورد آزمایش نصب شد. زمان کار روزانه سیستم ها 6 ساعت در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادکه هم کیفیت آب و هم نوع قطره چکان در کاهش دبی مؤثر است. استفاده از پساب، باعث کاهش بیشتر دبی قطره چکان ها شده که اثر آن درکاهش دبی در مقایسه با استفاده از آب زیرزمینی در سطح 5 درصد معنی دار می باشد. کاهش دبی قطره چکان طولانی مسیر داخل خطی در هر کیفیت آب نسبت به دیگر قطره چکان ها بیشتر بوده که اختلاف آنها در سطح 5 درصد معنی دار می باشد. برای پساب، هم در ابتدا و هم در انتهای آزمایش ها قطره چکان های یوروکی و طولانی مسیر داخل خطی به ترتیب دارای بیشترین و کمترین یک نواختی پخش بودند. برای آب زیرزمینی در شروع آزمایش ها قطره چکان یوروکی بیشترین و قطره چکان توربوپلاس کمترین یک نواختی پخش را داشت و در انتهای آزمایش ها بیشترین و کمترین یک نواختی پخش را به ترتیب قطره چکان های یوروکی و طولانی مسیر داخل خطی داشتند. در مجموع، قطره چکان یوروکی به هنگام استفاده از آب چاه بیشترین یک نواختی پخش و قطره چکان داخل خط به هنگام استفاده از پساب کمترین یک نواختی پخش را داشت. حساسیت قطره چکان های میکروفلاپر و توربوپلاس به تغییر فشار بسیار کم است. این موضوع برتری این قطره چکان ها را برای کاربرد در اراضی شیب دار و با توپوگرافی نامناسب نسبت به دیگر قطره چکان های مورد بررسی نشان می دهد.